ျမန္မာျပည္နဲ ့၁၀ႏွစ္ ေ၀းကြာခဲ့ခ်ိန္မွာ၊ ျမန္မာဆရာ၀န္မ်ား ကုိ “အသျပာ
ဆရာ၀န္မ်ား” အျဖစ္နဲ ့့ အြန္လိုင္း သတင္းေတြ ဂ်ာနယ္ေတြ က တဆင့္ ကြ်န္မထိေတြ
့ခဲ့ရသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ျမိဳ ့ရဲ ့ ေဆးရံုေတြမွာ “လူနာသာလွ်င္ အဓိက” ဆိုတဲ့ စနစ္ကုိ ေလ့လာက်င့္သံုးေနရသည့္ အတြက္ ျမန္မာဆရာ၀န္မ်ား၏ မွားယြင္း ကုသမွဳေတြ၊ ေဆးရံု၀န္ထမ္းမ်ား ေမာက္မာမွုေတြ စတဲ့ သတင္းဆိုးေတြကုိ ဖတ္ရတိုင္း ကြ်န္မ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိသည္။
ျမန္မာျပည္မွာ ေစတနာဆရာ၀န္ေတြ တကယ္ပဲ မရွိေတာ့ဘူးလား..
ကုိယ္တိုင္ နဖူးေတြ ့ဒူးေတြ ့ ေလ့လာခြင့္ရဖို ့ အေၾကာင္းဖန္လာသည္။ “အေမ့ကုိ Pacemaker (ေခၚ) ႏွလံုးႏိွုးဆြစက္ တပ္ဆင္ဖို ့ မႏၲေလးေဆးရံုမွာ ခဲြစိပ္ ကုသရမယ္” ဆိုတဲ့ သတင္းေၾကာင့္ ပဲျဖစ္သည္။
နယူးေယာက္မွာ ေတာ့ ဒီလိုခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးကုိ အေသးစားခဲြစိပ္မွု တစ္ခုအေနနဲ ့သတ္မွတ္ေသာ္လည္း (ကြ်န္မ ထြက္လာခဲ့တဲ့ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္က) ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလိုခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးလုပ္ႏိုင္တာ မၾကားဖူးခဲ့ေတာ့ စိတ္ပူသည္။ “မႏၲေလးျပည္သူ ့ ေဆးရံုမွာ ခဲြစိပ္မယ့္စက္ေတြ က ပုဂၢလိက ေဆးရံုေတြေလာက္ ေကာင္းပါ့မလား၊ ဆရာ၀န္ေတြ က ကြ်မ္းက်င္မွု ရွိပါ့မလား”..စသျဖင့္ ကြ်န္မ ေျခမကိုင္မိ၊ လက္မကုိင္မိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။
အြန္လိုင္းေပၚတက္ဖတ္ျပန္ေတာ့..ျမန္မာဆရာ၀န္ေတြ ေကာင္းေၾကာင္းေရးထားတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ပုဒ္မွမေတြ ့။ အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာႏွလံုးေရာဂါကုဆရာ၀န္တစ္ဦး ေရးထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ခုတြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ အဆင့္ျမင့္ ႏွလုံးအေရးေပၚ ကုသခန္းႏွင့္ MRI မ်ားကို တည္ေထာင္ထားေသာ္လည္း ထိုကိရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္သည့္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား မရွိပါ” ဟု ေရးထားသျဖင့္ ပုိျပီး စိတ္ပူရ၏။ (The Voice၊၂၀၁၃ ဇူလိုင္လ ထုတ္)
**********************************************************************************************************************************************************
ဒီလို ႏွင္ ့မႏၲေလးေဆးရံုၾကီး၏ ႏွလံုးေရာဂါအထူးကုဌာနကုိ ကြ်န္မ မ်က္စိသူငယ္၊ နားသူငယ္ႏွင့္ ေရာက္သြားခဲ့သည္။
ေဆးရံုမွာ အသံုး ျပဳေနေသာ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ အမ်ိဳးအစားမ်ား ကုိ ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ Medtronic လို နာမည္ၾကီး ကုမၼဏီ က ထုတ္ထားသည့္ စက္မ်ား (ႏွလံုးအခန္းတစ္ခု အတြက္္၊ အခန္းႏွစ္ခုအတြက္၊ MRI အရိုက္ခံႏိုင္သည့္ စက္ စသျဖင့္) အေမရိကန္ႏိုင္ငံထုတ္ ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံထုတ္ စက္မ်ား အသံုးျပဳေနသည္ကုိ ေတြ ့ရသည္။ Medtronic စက္ေတြ က ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ဆိုေတာ့ မဆိုးလွ။
ခဲြစိပ္မည့္ ဆရာ၀န္မ်ားက ပါေမာကၡေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္ ႏွင့္ မၾကာေသးမီက UK မွ ျပန္လာသည့္ ေဒါက္တာ ေက်ာ္စိုး၀င္း ဟုသိရသည္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ႏွလံုးအထူးကုမ်ားျဖစ္ၾကျပီး ၊ ကြ်မ္းက်င္မွုရွိလွသျဖင့္ တခ်ိဳ ့လူနာမ်ားက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခဲြစိပ္ဖို ့တတ္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတို ့ေပၚ ပုိမို ယံုၾကည္အားထားသျဖင့္ မႏၲေလးမွာပင္ခဲြၾကသတဲ့။ ၀မ္းသာစရာေပါ ့။
ဆရာ၀န္ေတြနဲ ့ေတြ ့ဖို ့ထိုင္ေစာင့္ေနတုန္း နံေဘးမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက “ၾကီးၾကီးလဲ သမီးအေမလိုပဲ စက္ထည့္ထား တာေလ။ အဲဒါ ခဲြေနတုန္း မီးပ်က္သြားလို ့ေၾကာက္လိုက္ရတာ” တဲ့..အားေပး၏။
သူ ့ ကုိ ခဲြတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကဆိုေတာ့၊ အခုေရာ မီးပ်က္ေလ့ရွိေသးလား၊ ေဆးရံု၀န္ထမ္းေတြကုိ ေျပးေမးရေသး၏။ "မရွိ၊ ပ်က္လွ်င္ မီးစက္ရွိသည္" ဆိုေတာ့မွ သက္ျပင္းခ်မိသည္။
*******************************************************************************************************************************************************************************
ေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္ႏွင့္ ေတြ ့သည့္အခါ၊ အဆိုပါဌာနတြင္ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ တပ္ဆင္ျခင္းသာမက ႏွလံုး ေသြးေၾကာခ်ဲ့ျခင္း၊ႏွလံုးအဆို ့ရွင္ခ်ဲ ့ျခင္း၊ ေမြးရာပါႏွလံုးအေပါက္မ်ား ပိတ္ျခင္း စသည့္ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ဆိုင္သည့္ ခဲြစိပ္ကုသမွု အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ ေဆးရံု အခ်ိဳ ့ တြင္ မရွိေသးသည့္ အေရးေပၚႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ ့ျခင္း Primary PCI (Stent Placement ) ကဲ့သို ့ ခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးကုိ ပင္ ႏိုင္ငံျခားသားဆရာ၀န္မ်ား မပါပဲ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွ စ ျပီး ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ကြ်န္မ ခ်ီးက်ဴး မိ၏။ ဒီလိုႏွင့္ အေမ့ကုိ မႏၲေလးျပည္သူ ့ ေဆးရံုမွာ ပဲခဲြဖို ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။
ခဲြစိပ္မွု အတြက္ ကုန္က်မည့္ စားရိတ္မ်ားကုိ ေမးျမန္းၾကည့္သည့္ အခါတြင္ မေတာ့ ကြ်န္မ အရမ္းကုိ အံ့ၾသမိသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မႏၲေလးေဆးရံု
စက္ခ > ၄၅ သိန္း ၂၅ - ၃၇ သိန္း
ဆရာ၀န္ ခ > ၁၀ သိန္း အခမဲ့
ေမ့ေဆးဆရာ၀န္ခ > ၈ သိန္းခဲြ အခမဲ့
(မိနစ္ ၉၀ အတြက္သာ)
ေဆးရံုစားရိတ္ > ၂၂၀ သိန္း သီးသန္ ့ခန္းတစ္ရက္
(၅ ရက္စာအတြက္) 1 ေသာင္း -------------------------------------------------------- -----------------
စုစုေပါင္း ၂၅၀ သိန္းႏွင့္ အထက္ ၂၇ သိန္းႏွင့္ အထက္
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(health care bluebook ေခၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွု အတြက္ အနိမ့္ဆံုး ကုန္က်မွု စားရိတ္မ်ား တြက္ေပးသည့္ ၀က္ဆိုဒ္မွ စာရင္းအရ တြက္ခ်က္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရြးခ်ယ္သည့္ စက္အမ်ိဳးအစား၊ ျပည္နယ္မ်ားရွိ ေဆးရံုအလိုက္ ေပၚမူတည္ျပီး ေစ်းႏွုန္းအေျပာင္းလဲရွိသည္။)
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ ႏွိဳင္းစာလွ်င္ ဤခဲြစိပ္မွု အတြက္ ကုန္က်စားရိတ္က ၁၀ ဆ ခန္ ့ နီးပါး သက္သာ ၏။
အလားတူ ခဲြစိပ္မွု အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ တြင္ သိန္း ၈၀ မွ ၂၀၀ ခန္ ့၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တြင္ သိန္း ၅၅ မွ ၁၀၀ ထိ ကုန္က်သျဖင့္ ၊ ကြ်န္မတို ့ဆီမွာ သက္သာေနေသးသည္ ကုိ ေတြ ့ရသည္။
သက္သာသည္ ဆိုေသာ္လည္း၊ ျမန္မာျပည္မွာက တျခားႏိုင္ငံၾကီးမ်ားကဲ့သို ့ က်န္းမာေရး အာမခံ ကုမၼဏီမ်ား (သို ့ မဟုတ္) Medicaid,Medicare ေခၚ အစိုးရ က အကုန္က်ခံျပီး ကုသေပးသည့္ စနစ္ကုိ မက်င့္သံုးႏိုင္ေသးပဲ၊ လူနာမ်ားက မိမိဘာသာ ကိုယ္တိုင္က်ခံရသျဖင့္ ဤကုန္က်စားရိတ္သည္ လူနာတိုင္း အတြက္ေတာ့ လက္လွမ္းမမီေသး။
ဘာပဲေျပာေျပာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ အလားတူခဲြစိပ္မွုေတြကုိ ပုိမိုလုပ္လာႏိုင္ပါက ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသုိ ့ သြားေရာက္ ခဲြစိပ္မွု အတြက္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ဆံုးရွံဴးမွုမ်ားေလ်ာ့က်သြားႏိုင္မည္ဟု ျမင္သည္။
အေမ့ကုိ ခဲြစိပ္သည့္ေန ့မွာ ႏွလံုးခဲြစိပ္မွု အေရးတၾကီးလိုအပ္ေနျပီး ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သည့္ လူနာ ႏွစ္ေယာက္ကုိ ဌာနမွ အခမဲ့ ခဲြစိပ္ကုသေပးသည္ကုိ လည္း ျမင္ေတြ ့ ခဲ့ရသည္။ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ ကုိ အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ျမန္မာဆရာ၀န္ၾကီးတစ္ဦးက တႏိုင္ေပးပုိ ့လွဴဒါန္းေနသည္ဟုသိရသည္။
****************************************************************************************************************************
အေမကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္ထင္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါ ၾကပ္မတ္္ကုသေဆာင္ က ေဆာက္လုပ္ျပီးခါစမို ့သစ္လြင္သည္။ ၾကမ္းပိုးေတြ ဘာေတြ မရွိေသး။ မႏၲေလးမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက အသစ္ေဆာက္လွဴဒါန္းေပးသတဲ့။
အင္း..ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ေဆးရံုအတြက္ အေဆာက္အဦးေတြ၊ စက္ပစၥည္းေတြ ၀ယ္တာကုိ “အစိုးရ အလုပ္” ဟု မ်က္ႏွာလဲႊ မေနၾက၊ တတ္ႏိုင္သူေတြ က ၀ိုင္း၀န္း လွဴဒါန္းၾကသည္။ မဆီမဆိုင္..လိုအပ္မွုေတြ ရွိတိုင္း၊ အဆင္မေျပမွုေတြ ႏွင့္ ၾကံဳရတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရ ကုိ ၀ိုင္း၀န္းျပစ္တင္ၾက၊ တရားစဲြၾကသည့္ အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေျပးသတိရမိသည္။ သူတို ့ဆီမွာ အစိုးရက တာ၀န္ယူလြန္း၊ အခြင့္အေရးေတြ ေပးလြန္းေတာ့..တာ၀န္ေတြ မွ်ယူေ၀ဖို ့ ေမ့ေလ်ာ့ေနသူေတြ ကမ်ားသည္။
တာ၀န္မွ်ယူတတ္သည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ၏ ခ်စ္စရာ စိတ္ထားအလွကုိ ခ်ီးက်ဴးမိ၏။
ေစတနာရွင္ ေတြ ၀ိုင္း၀န္း လွဴဒါန္းေနၾကသည့္ၾကားက ျပည္သူ ့ေဆးရံုသည္ လိုအပ္မွုေတြ မ်ားျပားလွ၏။ ေဆး၀ါးမ်ား ကအစ ပလာစတာ က အဆံုး လူနာမ်ားကုိယ္တုိင္ ၀ယ္ေနရဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ႏွလံုးခဲြစိပ္ကုသမွု အျပီး ၇ရက္တာ ထိုးရသည့္ antibiotics က တစ္လံုးကုိ ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္ ၏။ နယ္ကေန ေဆးလာကုဖို ့ခရီးစားရိတ္ေတာင္ ေငြေခ်း လာရသည့္ အတြက္၊ ေဆး၀ါးမ်ား၀ယ္ရမည့္ စာရြက္ေလးကုိ ၾကည့္ျပီး ညွိဳးႏြမ္းေနသည့္ သီလရွင္ ဆရာေလးတစ္ပါး၏ မ်က္လံုး မိွဳင္းမိွဳင္းေတြကုိ ကြ်န္မ ျမင္ေယာင္ေနဆဲ။
လက္လွမ္းမီွသေလာက္၊ လွဴႏိုင္သေလာက္ ကုိ ကြ်န္မ စိတ္လိုလက္ရ လွဴျဖစ္ခဲ့ သည္။ အဲ..အလိုမတူပဲ လွဴခဲ့ရသည္ က ေသြး။ တျခားလူနာကုိ ေတာ့ မဟုတ္ မႏၴလာ ျခင္မ်ားကုိ ျဖစ္သည္။
အေမ့ကုိ မခဲြမီတစ္ညႏွင့္၊ ခဲြစိပ္ျပီး တစ္ညတြင္ သီးသန္ ခန္းမရသျဖင့္၊ ကြ်န္မ အိပ္စရာေနရာမရ။ အမီွမပါသည့္ ပထပ္စတစ္ခံုေလးေပၚမွာ ထိုင္ရင္း၊ ယပ္ေတာင္တစ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ျခင္ေတြကုိ ယပ္ခပ္ရသည္။ အေရွာင္ အတိမ္း ေတာ္ေသာ ေရႊမႏၴလာ ျခင္မ်ားက လစ္ရင္လစ္သလို ဆစ္ခနဲ၊ ဆစ္ခနဲ ေသြးစုပ္သြားသည္။ ညေနေစာင္းမွာပင္ ကြ်န္မ ေျခသလံုးေတြ၊ လက္ေမာင္းေတြ မွာ အဖုေတြ အပိန္ ့ေတြ ႏွင့္။ ျခင္ေဆးေခြက အနံ ့ျပင္းသျဖင့္ ထြန္းခြင့္မျပဳ။ “ျခင္ကိုက္ခံရတာမ်ား အဆန္းလုပ္လို“ ့ ဆိုျပီး ေျပာခ်င္သူေတြ ေျပာၾက လိမ့္မည္္။ အေမရိက မွာေနသည့္ ၁၀ ႏွစ္တာ အတြင္း ျခင္ကိုက္ခံရသည့္ အရသာ ကုိ ကြ်န္မေမ့ေနခဲ့တာ အမွန္။ ေဆးရံုထဲမွာ ျခင္ကိုက္ခံရလို ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္သြားသူ လူနာရွိမရွိ ကြ်န္မ မသိေသာ္လည္း ကာကြယ္ေဆး မထိုးထားသည့္ အတြက္ ေတြးေၾကာက္သည္။ ေဆးရံုလို ေနရာမ်ိဳးမွာ (အထူးသျဖင့္) ခဲြစိပ္ျပီးခါစ လူနာေတြထားသည့္ အခန္းေတြမွာေတာ့ ျခင္ကိုက္ မခံသင့္တာအမွန္။ ဒီေတာ့ ညည မအိပ္ပဲ..အေမ့ကုိ သာမက၊ နံေဘးခုတင္မွ သီလရွင္ ဆရာေလးကုိ ပါ လိုက္ျပီး ကြ်န္မ ျခင္ခပ္ေပးသည္။
အေမေဆးရံုတက္သည့္ ၁၀ ရက္တာ ကာလအတြင္း မႏၲေလးျပည္သူ ့ေဆးရံုၾကီး အတြင္းရွိ ႏွလံုးကုသဌာနမွ ဆရာ၀န္ ၾကီးမ်ား၊ ၀န္ထမ္းမ်ားကုိ ကြ်န္မ သိကြ်မ္းခြင့္ရခဲ့သည္။ ကြ်န္မ အျမင္ကုိ ဘက္မလိုက္စတမ္း ေရးပါမည္။
"ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ား "
--------------------------
ေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္၊ ေဒါက္တာေက်ာ္စိုး၀င္းတို ့ဦးေဆာင္သည့္ ႏွလံုးေရာဂါကုဌာန မွ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လုပ္သင့္သည္ထက္ ပိုအလုပ္လုပ္ၾကသည္ ဟုျမင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ခဲြစိပ္ဆရာ၀န္တစ္ဦးက တရက္လွ်င္ ခဲြစိပ္မွု ၂ခုမွ ၄ခု အထိသာလုပ္ၾကသည္။ ႏွလံုးကဲ့သုိ ့အၾကီးစားခဲြစိပ္မွုရွိပါက၊ တေန ့ တစ္ခုပဲ ခဲြႏိုင္သည္။ အခ်ိန္ပုိသြားလွ်င္ အခ်ိန္ပုိေၾကး ရၾကသည္။ အေမ့ကုိ ခဲြေသာေန ့က ခဲြစိပ္လူနာ ရွစ္ဦးရွိသည္။သူတို ့ ေတြ ခဲြစိပ္ခန္းထဲမွာ မတ္တပ္ရပ္ျပီး၊ လူနာတစ္ေယာက္ျပီး တစ္ေယာက္ ကုိ တေနကုန္ခြဲၾကသည္။ အခိ်န္ပုိေၾကး မရ၊ ခဲြစိပ္ေၾကးသီးသန္ ့ ထပ္မရၾက။ အစိုးရေပးေသာ လစာကုိ သာရၾကသည္။ တခ်ိဳ ့ ရက္မွာ ခဲြစိပ္လူနာ ၁၂ ဦး ထိရွိသည္ ဟုသိရသည္။
စေန၊တနဂၤေႏြ မွာလည္း ဆရာ၀န္ၾကီးေတြက အလုပ္ဆင္းသည္။ ခဲြထားသည့္ လူနာမ်ား အေျခအေနကုိ စိတ္ခ်ရေအာင္ round လွည့္ၾကျပီး မွ ကုိယ္ပုိင္ေဆးခန္းေတြဆီသြားၾကသည္။
အေမ ေဆးရံုဆင္းခါနီးခ်ိန္တြင္ ဆရာ၀န္တစ္ဦးခ်င္း၊ သူနာျပဳဆရာမၾကီးမ်ားတစ္ဦးခ်င္းဆီ အလွဴေငြသြားေပးေတာ့ လက္မခံၾက။ ေဆးရံုမွာ တက္ေနသည့္ ႏြမ္းပါးသူမ်ားအတြက္ စားရိတ္မွ်ေပးသည့္ ရံပံုေငြထဲကုိ ျပန္ထည့္ကာ ကြ်န္မကုိ ျဖတ္ပိုင္း ေရးေပးၾကသည္။ စာသင္ခန္းမွာ လိုေနသည့္ စားပဲြ၀ိုင္းၾကီး အတြက္ဆုိျပီး သူတို ့ကုိ ေပးေသာ ေငြကုိ ျပန္လွဴၾကသည္။ ျပင္ပေဆးခန္းမ်ားတြင္ အခေၾကးေငြျဖင့္ ကုသေသာ္လည္း ေဒါက္တာသန္းသန္းၾကိဳင္က “ဒီေဆးရံုၾကီး မွာ လာျပီး ကုသမွဳခံယူတဲ့ လူနာေတြဆီကေန အလွဴေငြမယူဖို ့အဓိဌာန္ထားတယ္၊ လိုအပ္တဲ့ လူနာေတြ ကုိ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ဌာနအတြက္ ျဖစ္ျဖစ္ပဲ လွဴသြားပါ” ဆိုသည္။ တျခားလူနာမ်ားကုိ ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ သူတို ့ထံမွလည္း မယူ ေၾကာင္း သိရသည္။
UK မွာ ဘဲြ ့လြန္ပညာသင္ျပီး၊ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္ကုိ ျပန္ဖို ့ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာ ေက်ာ္စိုး၀င္းက “ႏိုင္ငံျခားမွာက အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီးေတြ ေပါမ်ား ပုိလ်ံေနျပီ၊ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဆီမွာက မလံုေလာက္ေသး ဘူးေလ။ ႏိုင္ငံျခားမွာေလာက္ လစာ မရေပမယ့္၊ ဒီမွာက လူနာေတြရဲ ့ အားကိုးယံုၾကည္မွဳ၊ ေလးစားမွုေတြ က ပုိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျပန္လာခဲ့တာပါ”
…“ႏုိင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ျပီး ျပန္လာေတာ့ စမ္းသပ္ကုသမွုစနစ္ေတြ၊ နည္းပညာေတြ က ကြာျခားတဲ့ အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ မေနတတ္၊မထိုင္တတ္သလို၊ ဘယ္သူ ့အျပစ္တင္ရမွန္းမသိသလုိ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခက္ခဲေတြ ရွိေပမယ့္လည္း လူနာေတြကို ေန ့စဥ္ကုိင္တြယ္ ကုသေနရတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့ရင္ထဲက ေစတနာက ပုိသြားေတာ့ ခက္ခဲမွုေတြက ေပ်ာက္သြားတာေပါ ့ဗ်ာ” ဟုဆို၏။
ဒီလို ဆရာ၀န္မ်ိဳး၊ ၀န္ထမ္းမ်ိဳးေတြ အေၾကာင္း အြန္လိုင္းသတင္းေတြမွာ မဖတ္မိခဲ့ေသာ္လည္း အျပင္မွာ တကယ္ၾကံဳေတြ ့ ခဲ့ရသည္။
"၀န္ထမ္းမ်ားထပ္မံခန္ ့အပ္ရန္ လိုအပ္ "
----------------------------------------
ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ၀န္ထမ္းအေရတြက္ မလံုေလာက္သျဖင့္ သူတို ့ေတြ စိတ္ထဲ ရွိသေလာက္ မလုပ္ႏိုင္ၾက။ အေမ့ ကုိ သြင္းထားသည့္ ပုလင္းၾကီးမွ ေဆးကုန္သျဖင့္ သြားေခၚေသာ္လည္း ဆရာမမ်ား အခ်ိန္မီ မလာႏိုင္သည့္အတြက္ ကြ်န္မ ဆဲြျဖဳတ္လိုက္ရသည့္ အခါေတြ ရွိခဲ့သည္။ ခဲြခန္းမွ ထုတ္လာသည့္ လူနာကုိ ခုတင္ ေပၚတင္ခါနီးတြင္၊ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးတည္း ရွိသျဖင့္ ကြ်န္မ အပါအ၀င္ လူနာေစာင့္မ်ားက ၀င္ကူခဲ့ရသည္။ ေစတနာျဖင့္ ၀င္ကူၾကျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း စနစ္မက်ပါက လူနာအတြက္ ေဘးျဖစ္ေစႏိုင္သလို၊ “မ” သူ က ခါးနာသြားႏိုင္သည္။ သန္ ့ ရွင္းေရးလုပ္သည့္ ၀န္ထမ္းက အီးစီဂ်ီဆဲြဖို ့လာျပီး ျပင္ဆင္ရတာေတြရွိခဲ့သည္။
ထမီအနီ၀တ္ သူနာျပဳဆရာမေလးတစ္ဦး၏ ေျပာျပခ်က္အရ.. ညေစာင့္ ဆရာမ တစ္ဦး လွ်င္ အထပ္ ၂ ထပ္ တာ၀န္ယူရေၾကာင္းသိရသည္။ တစ္ထပ္လွ်င္ လူနာ ၁၀ ဦးမွ ၁၂ ဦးရွိသည္၊ ၂ ထပ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဆယ္ပဲထားဦး။ (နယူးေယာက္ မွ ေဆးရံုမ်ားတြင္ သူနာျပဳဆရာမ တစ္ဦး က တစ္ရက္လွ်င္ လူနာ ၆ေယာက္မွ ၇ ေယာက္သာ ၾကည့္ဖို ့ ကန္ ့ သတ္ထားသည္) သာမာန္ ေဆးတိုက္၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပးရလွ်င္ မေထာင္းသာလွေသာ္လည္း အေရးေပၚ တစ္ခုခ ု ျဖစ္လာလွ်င္ သူတို ့ခမ်ာ ဒုကၡ ေရာက္ရသည္။ အေပၚထပ္မွာ ရွိေနစဥ္၊ ေအာက္ထပ္က ပုလင္းၾကီး ေဆးကုန္လည္း လာမျဖဳတ္ႏိုင္ ျဖစ္ရသည္။ ဆရာမ ႏွင့္ လူနာ အင္အားမမွ် သျဖင့္ သူတို ့မွာ မႏိုင္၀န္ထမ္းေနၾကရသည္။ ႏွလံုးဌာန မွာ အလုပ္ ေလွ်ာက္လိုသည့္ သူနာျပဳမ်ားစြာ ေလွ်ာက္လႊာတင္ထားေသာ္လည္း ခန္ ့ဖို ့အထက္က အမိန္ ့ မက်ဟုသိရသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၃၁ ရက္က က်င္းပသည့္ က်န္းမာေရးက႑ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ ေႏြးေႏြးပဲြတြင္ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ ဆရာ၀န္ဦးေရ သံုးေသာင္း၀န္းက်င္ ရိွေပမယ့္ သံုးပံုတစ္ပံုပဲ အစိုးရ၀န္ထမ္း အေနနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတယ္” ဟု ေျပာသြားသည္။ ဘဲြ ့ရျပီး ဆရာ၀န္မ်ား ပုိလ်ံေနေသာ္လည္း ကြ်န္မတို ့ရွမ္းျပည္က ရြာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆရာ၀န္မရွိေသး။ ရန္ကုန္က သူငယ္ခ်င္းဆရာ၀န္ေတြနဲ ့ေတြ ့ ေတာ့.. အစိုးရေဆးရံုေတြမွာ ၀င္ဖို ့အတြက္ ပုိ ့စတင္က်ဖို ့ႏွစ္ရွည္ ေစာင့္ရင္း လင္ယူသားေမြးျဖစ္၊ NGO ေတြမွာ ..ေဆးကုမၼဏီ ေတြမွာ ၀င္လုပ္သူေတြကလုပ္ေနသည္ကုိ ေတြ ့ခဲ့သည္။ ဒီပညာရွင္ေတြသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရင္းျပီး ေဆးပညာဘဲြ ့ကုိ ယူခဲ့ၾကသည္။ အလုပ္မရေသးတာ သူတို ့အတြက္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ ၾကီးမားသည့္ လူ ့စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ဆံုးရွံဴးေနသည္ ဟု ျမင္သည္။ ဒီပညာရွင္ေတြ ျပည္ပထြက္သြားမွ ျပန္လာဖို ့လိုက္ေခၚတာနဲ ့စာရင္၊ ခုကတည္းက ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွု မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးသင့္သည္။
ႏိုင္ငံေရး စပ္ကူး မပ္ကူးကာလ အခ်ိန္မို ့အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမွာ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္၊ ျပည္တြင္းစစ္ ရပ္တန္ ့ ေရးအတြက္၊ လယ္ယာေျမ ျပသာနာမ်ား စသျဖင့္ ဦးစားေပးေျဖရွင္းရမည့္ အေရးေတြေၾကာင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ား အလုပ္မခန္ ့ႏိုင္ေသး ဆိုျပီး ေဇာတက တက္ ခ်င္သူမ်ား ရွိလိမ့္မည္။ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ လူေတြရွိေနသေရႊ ့ ဖ်ားနာၾကမည္မွာ မလဲႊ။ ဖ်ားနာျပီးမွ ကုသတာထက္၊ မဖ်ားနာေအာင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွု အတြက္ ကုန္က်မွုကုိ သက္သာေစႏိုင္မည္။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွု ကုိ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ တန္းတူ အေလးထားျပီး ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ ဟုျမင္သည္။ မႏၲေလးျပည္သူ ့ေဆးရံုၾကီး ႏွလံုးေရာဂါဌာနလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား ထပ္မံခန္ ့ ထားေပးႏိုင္ပါက လူနာမ်ားအတြက္ ပုိမို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသေပး ႏိုင္လိမ့္မည္ဟုျမင္သည္။
အေမရိက ကုိ ျပန္ေရာက္လာေတာ့ မိတ္ေဆြမ်ားက သူတို ့ဖတ္ထားရသည့္သတင္းေတြထဲက အသျပာဆရာ၀န္ေတြ အေၾကာင္း၊ မွားယြင္းကုသမွုေတြ အေၾကာင္း ေျပာျပသည့္အခါ ကြ်န္မ ကလည္း ကြ်န္မေတြ ့ခဲ့သည့္ ေစတနာ ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပလိုက္သည္။
တခ်ိဳ ့ကလည္း မယံုၾက။
ဘာပဲေျပာေျပာ..လြန္ခဲ့ေသာ သံုးလခန္ ့က တစ္မိႏွစ္ကုိ အၾကိမ္ ၃၀ သာ ခုန္ျပီး၊ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုပ္သျဖင့္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ခဲ့သည့္ အေမ ့ ႏွလံုးသည္..အခုေတာ့ တစ္မိႏွစ္ကုိ အၾကိမ္ ၆၀ ခုန္ျပီး အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ေနျပီျဖစ္သည္။
(မတ္လ ၃၀ ရက္ေန ့တြင္ က်ေရာက္မည့္ National Doctors Day အတြက္ အမွတ္တရ)
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ျမိဳ ့ရဲ ့ ေဆးရံုေတြမွာ “လူနာသာလွ်င္ အဓိက” ဆိုတဲ့ စနစ္ကုိ ေလ့လာက်င့္သံုးေနရသည့္ အတြက္ ျမန္မာဆရာ၀န္မ်ား၏ မွားယြင္း ကုသမွဳေတြ၊ ေဆးရံု၀န္ထမ္းမ်ား ေမာက္မာမွုေတြ စတဲ့ သတင္းဆိုးေတြကုိ ဖတ္ရတိုင္း ကြ်န္မ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိသည္။
ျမန္မာျပည္မွာ ေစတနာဆရာ၀န္ေတြ တကယ္ပဲ မရွိေတာ့ဘူးလား..
ကုိယ္တိုင္ နဖူးေတြ ့ဒူးေတြ ့ ေလ့လာခြင့္ရဖို ့ အေၾကာင္းဖန္လာသည္။ “အေမ့ကုိ Pacemaker (ေခၚ) ႏွလံုးႏိွုးဆြစက္ တပ္ဆင္ဖို ့ မႏၲေလးေဆးရံုမွာ ခဲြစိပ္ ကုသရမယ္” ဆိုတဲ့ သတင္းေၾကာင့္ ပဲျဖစ္သည္။
နယူးေယာက္မွာ ေတာ့ ဒီလိုခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးကုိ အေသးစားခဲြစိပ္မွု တစ္ခုအေနနဲ ့သတ္မွတ္ေသာ္လည္း (ကြ်န္မ ထြက္လာခဲ့တဲ့ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္က) ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလိုခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးလုပ္ႏိုင္တာ မၾကားဖူးခဲ့ေတာ့ စိတ္ပူသည္။ “မႏၲေလးျပည္သူ ့ ေဆးရံုမွာ ခဲြစိပ္မယ့္စက္ေတြ က ပုဂၢလိက ေဆးရံုေတြေလာက္ ေကာင္းပါ့မလား၊ ဆရာ၀န္ေတြ က ကြ်မ္းက်င္မွု ရွိပါ့မလား”..စသျဖင့္ ကြ်န္မ ေျခမကိုင္မိ၊ လက္မကုိင္မိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။
အြန္လိုင္းေပၚတက္ဖတ္ျပန္ေတာ့..ျမန္မာဆရာ၀န္ေတြ ေကာင္းေၾကာင္းေရးထားတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ပုဒ္မွမေတြ ့။ အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာႏွလံုးေရာဂါကုဆရာ၀န္တစ္ဦး ေရးထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ခုတြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ အဆင့္ျမင့္ ႏွလုံးအေရးေပၚ ကုသခန္းႏွင့္ MRI မ်ားကို တည္ေထာင္ထားေသာ္လည္း ထိုကိရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္သည့္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား မရွိပါ” ဟု ေရးထားသျဖင့္ ပုိျပီး စိတ္ပူရ၏။ (The Voice၊၂၀၁၃ ဇူလိုင္လ ထုတ္)
**********************************************************************************************************************************************************
ဒီလို ႏွင္ ့မႏၲေလးေဆးရံုၾကီး၏ ႏွလံုးေရာဂါအထူးကုဌာနကုိ ကြ်န္မ မ်က္စိသူငယ္၊ နားသူငယ္ႏွင့္ ေရာက္သြားခဲ့သည္။
ေဆးရံုမွာ အသံုး ျပဳေနေသာ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ အမ်ိဳးအစားမ်ား ကုိ ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ Medtronic လို နာမည္ၾကီး ကုမၼဏီ က ထုတ္ထားသည့္ စက္မ်ား (ႏွလံုးအခန္းတစ္ခု အတြက္္၊ အခန္းႏွစ္ခုအတြက္၊ MRI အရိုက္ခံႏိုင္သည့္ စက္ စသျဖင့္) အေမရိကန္ႏိုင္ငံထုတ္ ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံထုတ္ စက္မ်ား အသံုးျပဳေနသည္ကုိ ေတြ ့ရသည္။ Medtronic စက္ေတြ က ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ဆိုေတာ့ မဆိုးလွ။
ခဲြစိပ္မည့္ ဆရာ၀န္မ်ားက ပါေမာကၡေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္ ႏွင့္ မၾကာေသးမီက UK မွ ျပန္လာသည့္ ေဒါက္တာ ေက်ာ္စိုး၀င္း ဟုသိရသည္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ႏွလံုးအထူးကုမ်ားျဖစ္ၾကျပီး ၊ ကြ်မ္းက်င္မွုရွိလွသျဖင့္ တခ်ိဳ ့လူနာမ်ားက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခဲြစိပ္ဖို ့တတ္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတို ့ေပၚ ပုိမို ယံုၾကည္အားထားသျဖင့္ မႏၲေလးမွာပင္ခဲြၾကသတဲ့။ ၀မ္းသာစရာေပါ ့။
ဆရာ၀န္ေတြနဲ ့ေတြ ့ဖို ့ထိုင္ေစာင့္ေနတုန္း နံေဘးမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက “ၾကီးၾကီးလဲ သမီးအေမလိုပဲ စက္ထည့္ထား တာေလ။ အဲဒါ ခဲြေနတုန္း မီးပ်က္သြားလို ့ေၾကာက္လိုက္ရတာ” တဲ့..အားေပး၏။
သူ ့ ကုိ ခဲြတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကဆိုေတာ့၊ အခုေရာ မီးပ်က္ေလ့ရွိေသးလား၊ ေဆးရံု၀န္ထမ္းေတြကုိ ေျပးေမးရေသး၏။ "မရွိ၊ ပ်က္လွ်င္ မီးစက္ရွိသည္" ဆိုေတာ့မွ သက္ျပင္းခ်မိသည္။
*******************************************************************************************************************************************************************************
ေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္ႏွင့္ ေတြ ့သည့္အခါ၊ အဆိုပါဌာနတြင္ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ တပ္ဆင္ျခင္းသာမက ႏွလံုး ေသြးေၾကာခ်ဲ့ျခင္း၊ႏွလံုးအဆို ့ရွင္ခ်ဲ ့ျခင္း၊ ေမြးရာပါႏွလံုးအေပါက္မ်ား ပိတ္ျခင္း စသည့္ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ဆိုင္သည့္ ခဲြစိပ္ကုသမွု အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ ေဆးရံု အခ်ိဳ ့ တြင္ မရွိေသးသည့္ အေရးေပၚႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ ့ျခင္း Primary PCI (Stent Placement ) ကဲ့သို ့ ခဲြစိပ္မွုမ်ိဳးကုိ ပင္ ႏိုင္ငံျခားသားဆရာ၀န္မ်ား မပါပဲ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွ စ ျပီး ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ကြ်န္မ ခ်ီးက်ဴး မိ၏။ ဒီလိုႏွင့္ အေမ့ကုိ မႏၲေလးျပည္သူ ့ ေဆးရံုမွာ ပဲခဲြဖို ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။
ခဲြစိပ္မွု အတြက္ ကုန္က်မည့္ စားရိတ္မ်ားကုိ ေမးျမန္းၾကည့္သည့္ အခါတြင္ မေတာ့ ကြ်န္မ အရမ္းကုိ အံ့ၾသမိသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မႏၲေလးေဆးရံု
စက္ခ > ၄၅ သိန္း ၂၅ - ၃၇ သိန္း
ဆရာ၀န္ ခ > ၁၀ သိန္း အခမဲ့
ေမ့ေဆးဆရာ၀န္ခ > ၈ သိန္းခဲြ အခမဲ့
(မိနစ္ ၉၀ အတြက္သာ)
ေဆးရံုစားရိတ္ > ၂၂၀ သိန္း သီးသန္ ့ခန္းတစ္ရက္
(၅ ရက္စာအတြက္) 1 ေသာင္း -------------------------------------------------------- -----------------
စုစုေပါင္း ၂၅၀ သိန္းႏွင့္ အထက္ ၂၇ သိန္းႏွင့္ အထက္
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(health care bluebook ေခၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွု အတြက္ အနိမ့္ဆံုး ကုန္က်မွု စားရိတ္မ်ား တြက္ေပးသည့္ ၀က္ဆိုဒ္မွ စာရင္းအရ တြက္ခ်က္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရြးခ်ယ္သည့္ စက္အမ်ိဳးအစား၊ ျပည္နယ္မ်ားရွိ ေဆးရံုအလိုက္ ေပၚမူတည္ျပီး ေစ်းႏွုန္းအေျပာင္းလဲရွိသည္။)
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ ႏွိဳင္းစာလွ်င္ ဤခဲြစိပ္မွု အတြက္ ကုန္က်စားရိတ္က ၁၀ ဆ ခန္ ့ နီးပါး သက္သာ ၏။
အလားတူ ခဲြစိပ္မွု အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ တြင္ သိန္း ၈၀ မွ ၂၀၀ ခန္ ့၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တြင္ သိန္း ၅၅ မွ ၁၀၀ ထိ ကုန္က်သျဖင့္ ၊ ကြ်န္မတို ့ဆီမွာ သက္သာေနေသးသည္ ကုိ ေတြ ့ရသည္။
သက္သာသည္ ဆိုေသာ္လည္း၊ ျမန္မာျပည္မွာက တျခားႏိုင္ငံၾကီးမ်ားကဲ့သို ့ က်န္းမာေရး အာမခံ ကုမၼဏီမ်ား (သို ့ မဟုတ္) Medicaid,Medicare ေခၚ အစိုးရ က အကုန္က်ခံျပီး ကုသေပးသည့္ စနစ္ကုိ မက်င့္သံုးႏိုင္ေသးပဲ၊ လူနာမ်ားက မိမိဘာသာ ကိုယ္တိုင္က်ခံရသျဖင့္ ဤကုန္က်စားရိတ္သည္ လူနာတိုင္း အတြက္ေတာ့ လက္လွမ္းမမီေသး။
ဘာပဲေျပာေျပာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ အလားတူခဲြစိပ္မွုေတြကုိ ပုိမိုလုပ္လာႏိုင္ပါက ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသုိ ့ သြားေရာက္ ခဲြစိပ္မွု အတြက္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ဆံုးရွံဴးမွုမ်ားေလ်ာ့က်သြားႏိုင္မည္ဟု ျမင္သည္။
အေမ့ကုိ ခဲြစိပ္သည့္ေန ့မွာ ႏွလံုးခဲြစိပ္မွု အေရးတၾကီးလိုအပ္ေနျပီး ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သည့္ လူနာ ႏွစ္ေယာက္ကုိ ဌာနမွ အခမဲ့ ခဲြစိပ္ကုသေပးသည္ကုိ လည္း ျမင္ေတြ ့ ခဲ့ရသည္။ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သူမ်ားအတြက္ ႏွလံုးႏွိဳးဆြစက္ ကုိ အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ျမန္မာဆရာ၀န္ၾကီးတစ္ဦးက တႏိုင္ေပးပုိ ့လွဴဒါန္းေနသည္ဟုသိရသည္။
****************************************************************************************************************************
အေမကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္ထင္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါ ၾကပ္မတ္္ကုသေဆာင္ က ေဆာက္လုပ္ျပီးခါစမို ့သစ္လြင္သည္။ ၾကမ္းပိုးေတြ ဘာေတြ မရွိေသး။ မႏၲေလးမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက အသစ္ေဆာက္လွဴဒါန္းေပးသတဲ့။
အင္း..ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ေဆးရံုအတြက္ အေဆာက္အဦးေတြ၊ စက္ပစၥည္းေတြ ၀ယ္တာကုိ “အစိုးရ အလုပ္” ဟု မ်က္ႏွာလဲႊ မေနၾက၊ တတ္ႏိုင္သူေတြ က ၀ိုင္း၀န္း လွဴဒါန္းၾကသည္။ မဆီမဆိုင္..လိုအပ္မွုေတြ ရွိတိုင္း၊ အဆင္မေျပမွုေတြ ႏွင့္ ၾကံဳရတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရ ကုိ ၀ိုင္း၀န္းျပစ္တင္ၾက၊ တရားစဲြၾကသည့္ အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေျပးသတိရမိသည္။ သူတို ့ဆီမွာ အစိုးရက တာ၀န္ယူလြန္း၊ အခြင့္အေရးေတြ ေပးလြန္းေတာ့..တာ၀န္ေတြ မွ်ယူေ၀ဖို ့ ေမ့ေလ်ာ့ေနသူေတြ ကမ်ားသည္။
တာ၀န္မွ်ယူတတ္သည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ ၏ ခ်စ္စရာ စိတ္ထားအလွကုိ ခ်ီးက်ဴးမိ၏။
ေစတနာရွင္ ေတြ ၀ိုင္း၀န္း လွဴဒါန္းေနၾကသည့္ၾကားက ျပည္သူ ့ေဆးရံုသည္ လိုအပ္မွုေတြ မ်ားျပားလွ၏။ ေဆး၀ါးမ်ား ကအစ ပလာစတာ က အဆံုး လူနာမ်ားကုိယ္တုိင္ ၀ယ္ေနရဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ႏွလံုးခဲြစိပ္ကုသမွု အျပီး ၇ရက္တာ ထိုးရသည့္ antibiotics က တစ္လံုးကုိ ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္ ၏။ နယ္ကေန ေဆးလာကုဖို ့ခရီးစားရိတ္ေတာင္ ေငြေခ်း လာရသည့္ အတြက္၊ ေဆး၀ါးမ်ား၀ယ္ရမည့္ စာရြက္ေလးကုိ ၾကည့္ျပီး ညွိဳးႏြမ္းေနသည့္ သီလရွင္ ဆရာေလးတစ္ပါး၏ မ်က္လံုး မိွဳင္းမိွဳင္းေတြကုိ ကြ်န္မ ျမင္ေယာင္ေနဆဲ။
လက္လွမ္းမီွသေလာက္၊ လွဴႏိုင္သေလာက္ ကုိ ကြ်န္မ စိတ္လိုလက္ရ လွဴျဖစ္ခဲ့ သည္။ အဲ..အလိုမတူပဲ လွဴခဲ့ရသည္ က ေသြး။ တျခားလူနာကုိ ေတာ့ မဟုတ္ မႏၴလာ ျခင္မ်ားကုိ ျဖစ္သည္။
အေမ့ကုိ မခဲြမီတစ္ညႏွင့္၊ ခဲြစိပ္ျပီး တစ္ညတြင္ သီးသန္ ခန္းမရသျဖင့္၊ ကြ်န္မ အိပ္စရာေနရာမရ။ အမီွမပါသည့္ ပထပ္စတစ္ခံုေလးေပၚမွာ ထိုင္ရင္း၊ ယပ္ေတာင္တစ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ျခင္ေတြကုိ ယပ္ခပ္ရသည္။ အေရွာင္ အတိမ္း ေတာ္ေသာ ေရႊမႏၴလာ ျခင္မ်ားက လစ္ရင္လစ္သလို ဆစ္ခနဲ၊ ဆစ္ခနဲ ေသြးစုပ္သြားသည္။ ညေနေစာင္းမွာပင္ ကြ်န္မ ေျခသလံုးေတြ၊ လက္ေမာင္းေတြ မွာ အဖုေတြ အပိန္ ့ေတြ ႏွင့္။ ျခင္ေဆးေခြက အနံ ့ျပင္းသျဖင့္ ထြန္းခြင့္မျပဳ။ “ျခင္ကိုက္ခံရတာမ်ား အဆန္းလုပ္လို“ ့ ဆိုျပီး ေျပာခ်င္သူေတြ ေျပာၾက လိမ့္မည္္။ အေမရိက မွာေနသည့္ ၁၀ ႏွစ္တာ အတြင္း ျခင္ကိုက္ခံရသည့္ အရသာ ကုိ ကြ်န္မေမ့ေနခဲ့တာ အမွန္။ ေဆးရံုထဲမွာ ျခင္ကိုက္ခံရလို ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္သြားသူ လူနာရွိမရွိ ကြ်န္မ မသိေသာ္လည္း ကာကြယ္ေဆး မထိုးထားသည့္ အတြက္ ေတြးေၾကာက္သည္။ ေဆးရံုလို ေနရာမ်ိဳးမွာ (အထူးသျဖင့္) ခဲြစိပ္ျပီးခါစ လူနာေတြထားသည့္ အခန္းေတြမွာေတာ့ ျခင္ကိုက္ မခံသင့္တာအမွန္။ ဒီေတာ့ ညည မအိပ္ပဲ..အေမ့ကုိ သာမက၊ နံေဘးခုတင္မွ သီလရွင္ ဆရာေလးကုိ ပါ လိုက္ျပီး ကြ်န္မ ျခင္ခပ္ေပးသည္။
အေမေဆးရံုတက္သည့္ ၁၀ ရက္တာ ကာလအတြင္း မႏၲေလးျပည္သူ ့ေဆးရံုၾကီး အတြင္းရွိ ႏွလံုးကုသဌာနမွ ဆရာ၀န္ ၾကီးမ်ား၊ ၀န္ထမ္းမ်ားကုိ ကြ်န္မ သိကြ်မ္းခြင့္ရခဲ့သည္။ ကြ်န္မ အျမင္ကုိ ဘက္မလိုက္စတမ္း ေရးပါမည္။
"ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ား "
--------------------------
ေဒါက္တာေဒၚသန္းသန္းၾကိဳင္၊ ေဒါက္တာေက်ာ္စိုး၀င္းတို ့ဦးေဆာင္သည့္ ႏွလံုးေရာဂါကုဌာန မွ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လုပ္သင့္သည္ထက္ ပိုအလုပ္လုပ္ၾကသည္ ဟုျမင္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ခဲြစိပ္ဆရာ၀န္တစ္ဦးက တရက္လွ်င္ ခဲြစိပ္မွု ၂ခုမွ ၄ခု အထိသာလုပ္ၾကသည္။ ႏွလံုးကဲ့သုိ ့အၾကီးစားခဲြစိပ္မွုရွိပါက၊ တေန ့ တစ္ခုပဲ ခဲြႏိုင္သည္။ အခ်ိန္ပုိသြားလွ်င္ အခ်ိန္ပုိေၾကး ရၾကသည္။ အေမ့ကုိ ခဲြေသာေန ့က ခဲြစိပ္လူနာ ရွစ္ဦးရွိသည္။သူတို ့ ေတြ ခဲြစိပ္ခန္းထဲမွာ မတ္တပ္ရပ္ျပီး၊ လူနာတစ္ေယာက္ျပီး တစ္ေယာက္ ကုိ တေနကုန္ခြဲၾကသည္။ အခိ်န္ပုိေၾကး မရ၊ ခဲြစိပ္ေၾကးသီးသန္ ့ ထပ္မရၾက။ အစိုးရေပးေသာ လစာကုိ သာရၾကသည္။ တခ်ိဳ ့ ရက္မွာ ခဲြစိပ္လူနာ ၁၂ ဦး ထိရွိသည္ ဟုသိရသည္။
စေန၊တနဂၤေႏြ မွာလည္း ဆရာ၀န္ၾကီးေတြက အလုပ္ဆင္းသည္။ ခဲြထားသည့္ လူနာမ်ား အေျခအေနကုိ စိတ္ခ်ရေအာင္ round လွည့္ၾကျပီး မွ ကုိယ္ပုိင္ေဆးခန္းေတြဆီသြားၾကသည္။
အေမ ေဆးရံုဆင္းခါနီးခ်ိန္တြင္ ဆရာ၀န္တစ္ဦးခ်င္း၊ သူနာျပဳဆရာမၾကီးမ်ားတစ္ဦးခ်င္းဆီ အလွဴေငြသြားေပးေတာ့ လက္မခံၾက။ ေဆးရံုမွာ တက္ေနသည့္ ႏြမ္းပါးသူမ်ားအတြက္ စားရိတ္မွ်ေပးသည့္ ရံပံုေငြထဲကုိ ျပန္ထည့္ကာ ကြ်န္မကုိ ျဖတ္ပိုင္း ေရးေပးၾကသည္။ စာသင္ခန္းမွာ လိုေနသည့္ စားပဲြ၀ိုင္းၾကီး အတြက္ဆုိျပီး သူတို ့ကုိ ေပးေသာ ေငြကုိ ျပန္လွဴၾကသည္။ ျပင္ပေဆးခန္းမ်ားတြင္ အခေၾကးေငြျဖင့္ ကုသေသာ္လည္း ေဒါက္တာသန္းသန္းၾကိဳင္က “ဒီေဆးရံုၾကီး မွာ လာျပီး ကုသမွဳခံယူတဲ့ လူနာေတြဆီကေန အလွဴေငြမယူဖို ့အဓိဌာန္ထားတယ္၊ လိုအပ္တဲ့ လူနာေတြ ကုိ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ဌာနအတြက္ ျဖစ္ျဖစ္ပဲ လွဴသြားပါ” ဆိုသည္။ တျခားလူနာမ်ားကုိ ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ သူတို ့ထံမွလည္း မယူ ေၾကာင္း သိရသည္။
UK မွာ ဘဲြ ့လြန္ပညာသင္ျပီး၊ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္ကုိ ျပန္ဖို ့ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာ ေက်ာ္စိုး၀င္းက “ႏိုင္ငံျခားမွာက အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီးေတြ ေပါမ်ား ပုိလ်ံေနျပီ၊ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဆီမွာက မလံုေလာက္ေသး ဘူးေလ။ ႏိုင္ငံျခားမွာေလာက္ လစာ မရေပမယ့္၊ ဒီမွာက လူနာေတြရဲ ့ အားကိုးယံုၾကည္မွဳ၊ ေလးစားမွုေတြ က ပုိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျပန္လာခဲ့တာပါ”
…“ႏုိင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ျပီး ျပန္လာေတာ့ စမ္းသပ္ကုသမွုစနစ္ေတြ၊ နည္းပညာေတြ က ကြာျခားတဲ့ အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ မေနတတ္၊မထိုင္တတ္သလို၊ ဘယ္သူ ့အျပစ္တင္ရမွန္းမသိသလုိ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခက္ခဲေတြ ရွိေပမယ့္လည္း လူနာေတြကို ေန ့စဥ္ကုိင္တြယ္ ကုသေနရတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့ရင္ထဲက ေစတနာက ပုိသြားေတာ့ ခက္ခဲမွုေတြက ေပ်ာက္သြားတာေပါ ့ဗ်ာ” ဟုဆို၏။
ဒီလို ဆရာ၀န္မ်ိဳး၊ ၀န္ထမ္းမ်ိဳးေတြ အေၾကာင္း အြန္လိုင္းသတင္းေတြမွာ မဖတ္မိခဲ့ေသာ္လည္း အျပင္မွာ တကယ္ၾကံဳေတြ ့ ခဲ့ရသည္။
"၀န္ထမ္းမ်ားထပ္မံခန္ ့အပ္ရန္ လိုအပ္ "
----------------------------------------
ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ၀န္ထမ္းအေရတြက္ မလံုေလာက္သျဖင့္ သူတို ့ေတြ စိတ္ထဲ ရွိသေလာက္ မလုပ္ႏိုင္ၾက။ အေမ့ ကုိ သြင္းထားသည့္ ပုလင္းၾကီးမွ ေဆးကုန္သျဖင့္ သြားေခၚေသာ္လည္း ဆရာမမ်ား အခ်ိန္မီ မလာႏိုင္သည့္အတြက္ ကြ်န္မ ဆဲြျဖဳတ္လိုက္ရသည့္ အခါေတြ ရွိခဲ့သည္။ ခဲြခန္းမွ ထုတ္လာသည့္ လူနာကုိ ခုတင္ ေပၚတင္ခါနီးတြင္၊ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးတည္း ရွိသျဖင့္ ကြ်န္မ အပါအ၀င္ လူနာေစာင့္မ်ားက ၀င္ကူခဲ့ရသည္။ ေစတနာျဖင့္ ၀င္ကူၾကျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း စနစ္မက်ပါက လူနာအတြက္ ေဘးျဖစ္ေစႏိုင္သလို၊ “မ” သူ က ခါးနာသြားႏိုင္သည္။ သန္ ့ ရွင္းေရးလုပ္သည့္ ၀န္ထမ္းက အီးစီဂ်ီဆဲြဖို ့လာျပီး ျပင္ဆင္ရတာေတြရွိခဲ့သည္။
ထမီအနီ၀တ္ သူနာျပဳဆရာမေလးတစ္ဦး၏ ေျပာျပခ်က္အရ.. ညေစာင့္ ဆရာမ တစ္ဦး လွ်င္ အထပ္ ၂ ထပ္ တာ၀န္ယူရေၾကာင္းသိရသည္။ တစ္ထပ္လွ်င္ လူနာ ၁၀ ဦးမွ ၁၂ ဦးရွိသည္၊ ၂ ထပ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဆယ္ပဲထားဦး။ (နယူးေယာက္ မွ ေဆးရံုမ်ားတြင္ သူနာျပဳဆရာမ တစ္ဦး က တစ္ရက္လွ်င္ လူနာ ၆ေယာက္မွ ၇ ေယာက္သာ ၾကည့္ဖို ့ ကန္ ့ သတ္ထားသည္) သာမာန္ ေဆးတိုက္၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပးရလွ်င္ မေထာင္းသာလွေသာ္လည္း အေရးေပၚ တစ္ခုခ ု ျဖစ္လာလွ်င္ သူတို ့ခမ်ာ ဒုကၡ ေရာက္ရသည္။ အေပၚထပ္မွာ ရွိေနစဥ္၊ ေအာက္ထပ္က ပုလင္းၾကီး ေဆးကုန္လည္း လာမျဖဳတ္ႏိုင္ ျဖစ္ရသည္။ ဆရာမ ႏွင့္ လူနာ အင္အားမမွ် သျဖင့္ သူတို ့မွာ မႏိုင္၀န္ထမ္းေနၾကရသည္။ ႏွလံုးဌာန မွာ အလုပ္ ေလွ်ာက္လိုသည့္ သူနာျပဳမ်ားစြာ ေလွ်ာက္လႊာတင္ထားေသာ္လည္း ခန္ ့ဖို ့အထက္က အမိန္ ့ မက်ဟုသိရသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၃၁ ရက္က က်င္းပသည့္ က်န္းမာေရးက႑ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ ေႏြးေႏြးပဲြတြင္ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ ဆရာ၀န္ဦးေရ သံုးေသာင္း၀န္းက်င္ ရိွေပမယ့္ သံုးပံုတစ္ပံုပဲ အစိုးရ၀န္ထမ္း အေနနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတယ္” ဟု ေျပာသြားသည္။ ဘဲြ ့ရျပီး ဆရာ၀န္မ်ား ပုိလ်ံေနေသာ္လည္း ကြ်န္မတို ့ရွမ္းျပည္က ရြာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆရာ၀န္မရွိေသး။ ရန္ကုန္က သူငယ္ခ်င္းဆရာ၀န္ေတြနဲ ့ေတြ ့ ေတာ့.. အစိုးရေဆးရံုေတြမွာ ၀င္ဖို ့အတြက္ ပုိ ့စတင္က်ဖို ့ႏွစ္ရွည္ ေစာင့္ရင္း လင္ယူသားေမြးျဖစ္၊ NGO ေတြမွာ ..ေဆးကုမၼဏီ ေတြမွာ ၀င္လုပ္သူေတြကလုပ္ေနသည္ကုိ ေတြ ့ခဲ့သည္။ ဒီပညာရွင္ေတြသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရင္းျပီး ေဆးပညာဘဲြ ့ကုိ ယူခဲ့ၾကသည္။ အလုပ္မရေသးတာ သူတို ့အတြက္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ ၾကီးမားသည့္ လူ ့စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ဆံုးရွံဴးေနသည္ ဟု ျမင္သည္။ ဒီပညာရွင္ေတြ ျပည္ပထြက္သြားမွ ျပန္လာဖို ့လိုက္ေခၚတာနဲ ့စာရင္၊ ခုကတည္းက ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွု မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးသင့္သည္။
ႏိုင္ငံေရး စပ္ကူး မပ္ကူးကာလ အခ်ိန္မို ့အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမွာ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္၊ ျပည္တြင္းစစ္ ရပ္တန္ ့ ေရးအတြက္၊ လယ္ယာေျမ ျပသာနာမ်ား စသျဖင့္ ဦးစားေပးေျဖရွင္းရမည့္ အေရးေတြေၾကာင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ား အလုပ္မခန္ ့ႏိုင္ေသး ဆိုျပီး ေဇာတက တက္ ခ်င္သူမ်ား ရွိလိမ့္မည္။ ဘယ္အစိုးရတက္တက္ လူေတြရွိေနသေရႊ ့ ဖ်ားနာၾကမည္မွာ မလဲႊ။ ဖ်ားနာျပီးမွ ကုသတာထက္၊ မဖ်ားနာေအာင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွု အတြက္ ကုန္က်မွုကုိ သက္သာေစႏိုင္မည္။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွု ကုိ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ တန္းတူ အေလးထားျပီး ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ ဟုျမင္သည္။ မႏၲေလးျပည္သူ ့ေဆးရံုၾကီး ႏွလံုးေရာဂါဌာနလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား ထပ္မံခန္ ့ ထားေပးႏိုင္ပါက လူနာမ်ားအတြက္ ပုိမို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသေပး ႏိုင္လိမ့္မည္ဟုျမင္သည္။
အေမရိက ကုိ ျပန္ေရာက္လာေတာ့ မိတ္ေဆြမ်ားက သူတို ့ဖတ္ထားရသည့္သတင္းေတြထဲက အသျပာဆရာ၀န္ေတြ အေၾကာင္း၊ မွားယြင္းကုသမွုေတြ အေၾကာင္း ေျပာျပသည့္အခါ ကြ်န္မ ကလည္း ကြ်န္မေတြ ့ခဲ့သည့္ ေစတနာ ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားအေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပလိုက္သည္။
တခ်ိဳ ့ကလည္း မယံုၾက။
ဘာပဲေျပာေျပာ..လြန္ခဲ့ေသာ သံုးလခန္ ့က တစ္မိႏွစ္ကုိ အၾကိမ္ ၃၀ သာ ခုန္ျပီး၊ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုပ္သျဖင့္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ခဲ့သည့္ အေမ ့ ႏွလံုးသည္..အခုေတာ့ တစ္မိႏွစ္ကုိ အၾကိမ္ ၆၀ ခုန္ျပီး အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ေနျပီျဖစ္သည္။
(မတ္လ ၃၀ ရက္ေန ့တြင္ က်ေရာက္မည့္ National Doctors Day အတြက္ အမွတ္တရ)
မစုဥာဏ္
No comments:
Post a Comment
ဖတ္ျပီးရင္ မွတ္ခ်က္ေပးသြားဖို ့ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။