Saturday, November 3, 2012

ဟာရီကိန္းစင္ဒီ အျပီး နယူးေယာက္ျမိဳ ့က အေျခအေန

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ ့ဘက္ျခမ္းမွာ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ နဲ ့၂၉ ရက္တုန္းက ၀င္ေရာက္ တိုက္ခတ္သြားတဲ့ ဟာရီကိန္း Sandy အျပီး ျမင္ရတဲ့ နယူးေယာက္ျမိဳ ့က ျမင္ကြင္းတခ်ိဳ ့ပါ။  ဒီကေန ့မုန္တိုင္းက်ျပီး ၆ ရက္ေျမာက္ေန ့မွာေတာ့...အေျခအေနက တျဖည္းျဖည္းျပန္ ေကာင္းလာျပီ ဆိုေပမယ့္ ပံုမွန္မျဖစ္ေသးပါဘူး။ လူေပါင္း ၁.၂သန္းေလာက္ က မီးမရေသးတဲ့ အတြက္ အေအးဒဏ္ ခံေနရပါတယ္၊ ျမိဳ ့ပတ္ရထားေတြ အကုန္မေျပးႏိုင္ေသးလို ့ အလုပ္ကုိ ေျခက်င္ေလွ်ာက္ၾကသူ က ေလ်ွာက္ရပါတယ္။ အိမ္ေျခေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ ပ်က္စီးဆံုးရွံဴးမွု စာရင္း အေသးစိတ္မထုတ္ျပန္ေသးပါဘူး။ ျမန္မာေတြ အိမ္ပါ မပါ မသိရေသးပါဘူး။
National Guard soldiers carry a patient down a stairwell at Bellevue Hospital on Nov. 1, in New York. (Sheri Fink)
Photo:Sheri Fink
ေဆးရံု ၃ ရံုမွာ မီးစက္ေတြ ပ်က္သြားလို ့ လူနာေတြ အကုန္ သယ္ထုတ္ရတယ္။ ကြ်န္မ တာ၀န္က်တဲ့   Bellevue ေဆးရံုမွာ လူနာ ၇၀၀ ရွိပါတယ္၊ မီးကမရွိေတာ့ ေဆးရံုထဲမွာ လက္ႏွိပ္မီးနဲ ့အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ လူနာေတြကုိ US Army နဲ ့ NYPD က စစ္သား ေတြ၊ ရဲေတြ က အခုလို လာကူျပီး ၁၇ ထပ္ကေန တက္လိုက္၊ ဆင္းလိုက္ သယ္ၾကပါတယ္။ ေလ၀င္ေလထြက္ စနစ္ ကလဲ လွွ်ပ္စစ္မီး နဲ ့ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အတြက္ အခုလို မီးမရခ်ိန္မွာ အန ံ့အသက္ေတြ ေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ ာတ္ဆီဆိုင္ေတြမွာ ဆီမရွိလို ့ကားေတြက မလာႏိုင္၊ ေအာက္စီဂ်င္လို တဲ့ လူနာေတြဆီ အခ်ိန္မီ မေရာက္လာႏိုင္နဲ ့ ေဆးရံုထဲမွာ ေတာ့   ျပသာနာေပါင္းစံုနဲ ့ပါ။ 
ႏွင္းမုန္တိုင္းေတြ ကုိ မၾကာခန ၾကံဳဖူးေပမယ့္ အားျပင္းတဲ့ ဟာရီကိန္းကုိ ေတာ့ ဒီတခါ ပဲ ၾကံဳဖူးပါေသးတယ္။ တစ္နာရီ မိုင္ ၆၅ ကေန ၇၀ မိုင္အထိ တိုက္ခဲ့တဲ့ ဟာရီကိန္းစင္ဒီ နဲ ့ ၾကံဳလိုက္ရတဲ့ အခါ၊ တစ္နာရီ ေလတိုက္ႏွုန္း ၁၃၀ မိုင္ေက်ာ္ႏွုန္းနဲ ့တိုက္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ မုန္တိုင္း က လူေတြ ကုိ သြားသတိရမိတယ္။ ယိုင္နဲ ့နဲ ့ျဖစ္ေနျပီးသား အိ္မ္ေတြမွာ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အမိုးေတြ လႊင့္ထြက္ခ်ိန္မွာ သူတို ့ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ေၾကာက္ၾကမလဲလို ့သြားျပီးေတြးမိပါတယ္။ ၾကိဳတင္သတိေပးခ်က္ေတြ မရွိ၊ ျပင္ဆင္မွုမရွိနဲ ့။ အကူအညီ မရလိုက္တဲ့ နာဂစ္တုန္းက လူေတြ ရဲ ့ ဘ၀ကုိ ပုိျပီး စာနာမိပါတယ္။   ႏွစ္ေတြသာ ၾကာသြားတယ္၊ နာဂစ္တုန္းက ဘ၀ပ်က္သြားတဲ့ တခ်ိဳ ့ဆို အခုထိ ျပန္ျပီး နလန္မထူႏိုင္ၾကေသးဘူး။ သဘာ၀ေဘးခံရတာျခင္းတူေပမယ့္ အစိုးရေကာင္းေတာ့ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွုေကာင္းျပီး၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးက လဲျမန္ေတာ့ ျပည္သူေတြ သက္သာပါတယ္။ သဘာ၀ေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုးရွံဴးမွုေတြ နဲ ့ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသူမ်ား (အထူးသျဖင့္ အကူအညီ မရရွိေသာသူမ်ား) အားလံုးအတြက္ ကြ်န္မ အထူးပဲ စိတ္ထိခိုက္မိပါတယ္။ 
Photo(Jimmy Bramer) မုန္တိုင္းက်စဥ္ျမင္ေနရတဲ့ Long Island City
 
အေပၚကပံုမွာျမင္ရတဲ့ ေရေတြ လႊမ္းသြားတဲ့ Long Island City က ဒီတံတားေလး ကုိ မုန္တိုင္းျပီး ေနာက္တစ္ေန ့မွာ သြားရိုက္ထားတဲ့ပံုပါ။ေရေတြျပန္က်သြားပါျပီဲ။

မုန္တိုင္းျပီး ေနာက္တေန ့အိမ္နားမွာ ေတြ ့ရတဲ ့ အေျခအေနပါ။ 
I-495 အေ၀းေျပးကားလမ္းေပၚမွာ ကားေတြ ရွင္းေနတာ ဒီတခါပဲ ျမင္ဖူးပါေသးတယ္။




နယူးေယာက္ျမိဳ ့လယ္က ေဆာက္လက္စ တိုက္မွာ မုန္တိုင္းအတြင္း ပ်က္က်သြားတဲ့ ကရိန္းပါ။ အခု ၆ ရက္ေျမာက္ေန ့အထိ ကရိန္းေအာက္က လမ္းကုိ  လူေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာလို ့မရေအာင္ပိတ္ထားပါတယ္။
Photo: AP(တက္စီကားေတြ ထားတဲ့ ေနရာက ျမင္ကြင္းပါ)
Photo: Fox News( နယူးေယာက္ျမိဳ ့လယ္က ကားဂိုေဒါင္တစ္ခုထဲက ျမင္ကြင္းပါ)
Photo: Fox News(နယူးဂ်ာစီက ေျမေအာက္ ရထားဘူတာတစ္ခုထဲ အခုလို ေရေတြ၀င္ကုန္ပါတယ္)
photo: White House( ေရြးေကာက္ပဲြ အတြက္ စည္းရံုးေရး ခရီးေရးကုိ ဖ်က္သိမ္းျပီး၊ ဟာရီကိန္းေဘးသင့္ သူမ်ားကုိ လိုက္လံႏွုတ္ဆက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ သမြတ အိုဘားမား)


နယူးေယာက္ျမိဳ ့က စင္ဒီ မုန္တိုင္းကုိ ၾကိဳခဲ့တဲ့ ပန္းခရမ္းျပာရဲ ့အိပ္မက္

“ကံဆိုးမသြားရာ မိုးလိုက္လို ့ရြာတယ္” လို ့ပဲ ကံကုိ ပံုခ်ရမလား၊ “ေကာင္းမွုလုပ္ရင္ အဖ်က္ေတြ ရွိတတ္တယ္” ဆို တာကုိ ပဲ ယံုရေတာ့မလား မေျပာတတ္ဘူး။ အသက္ေဘးအႏရယ္ေတြ၊ အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီးနဲ ့ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ဆီ က တိုင္းရင္းသားေမာင္ႏွမေတြ အတြက္ “ပန္းခရမ္းျပာ အိပ္မက္မ်ား” လို ့ အမည္ေပးထားတဲ့ နယူးေယာက္ျမိဳ ့က ရံပံုေငြပဲြလုပ္မယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၂၈ ရက္ေန ့မွာမွ ဟာရီကိန္း စင္ဒီ က လာက်ရတယ္လို ့… 

မုန္တိုင္းမက်ခင္ တစ္ပတ္ေလာက္ က စျပီး မုန္တိုင္းက်မယ့္ အေၾကာင္း၊ ဆိုး၀ါးျပင္းထန္မယ့္ မုန္တိုင္း တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေၾကျငာခ်က္ေတြ၊  ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွုေတြ နဲ ့ အေမရိကန္ အေရွ ့ ဘက္ျခမ္းမွာ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားျဖစ္လို ့ေနခဲ့ပါတယ္။ ႏွင္းမုန္တိုင္းေတြ နဲ ့ ယဥ္ပါးေနတဲ့ ကြ်န္မတို ့ နယူးေယာက္က လူေတြ အတြက္ေတာ့ ဟာရီကိန္း ဟာ အထူးအဆန္းတစ္ခု ျဖစ္လို ့ေနခဲ့ပါတယ္။ စားစရာေတြ ပဲ ေျပး၀ယ္ရေတာ့မလိုလို၊ မီးပ်က္ရင္ ေရခဲေသတြာက သံုးမရျဖစ္မွာမို ့ မ၀ယ္ပဲ ေနဖို ့ ေျပာသူကေျပာ၊ ေရၾကီးမယ္လို ့ေၾကျငာေနေတာ့ သံုးေရမပ်က္ေအာင္ ေရေတြ ၾကိဳခံထားရမလားနဲ ့ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ 

(ၾကိဳတင္ခန္ ့မွန္းထားတဲ့ အတိုင္း ဟာရီကိန္း စင္ဒီဟာ သမိုင္း၀င္ပ်က္စီး ဆံုးရွံဴးမွုေတြ ကုိ ထားခဲ့ပါတယ္။ နယူးေယာက္ျမိဳ ့လယ္အထိ ေရေတြ တက္လာျပီး၊၂၄ နာရီေျပးဆဲြေပးတဲ့ ရထား၊ဘတ္(စ္)ကားေတြ အားလံုးရပ္ဆိုင္းခဲ့ရသလို၊ နယူးေယာက္ တျမိဳ ့ထဲမွာ တင္ အိမ္ေျခေပါင္း၂.၅ သန္း ေက်ာ္ လွွ်ပ္စစ္မီးပ်က္ေတာက္ခဲ့ပါတယ္၊ မီးမလာရင္ heater သံုးလို ့ မရတဲ့ အတြက္ အေအးဒ္ ကုိ အလူးအလိမ္ ့ခံေနၾကရပါတယ္၊ အိမ္ေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ ျပီး၊ အိမ္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ အခုဒီစာေရးခ်ိ္န္မွာ မုန္တိုင္းျပီးလို ့၆ ရက္ေျမာက္ေန  အထိ မီးျပန္မရေသးတဲ့ အိမ္ေျခေပါင္း ၁.၂ သန္းေက်ာ္က်န္ေနဆဲပါ။ေဆးရံု ၃ခု မွာ မီးမရတဲ့ အတြက္ လူနာေတြ ကုိ အေရးေပၚ ေရႊ ့ ေျပာင္းေနရဆဲျဖစ္ျပီး၊ ျမိဳ ့ပတ္ရထားမ်ား  အနည္းငယ္သာျပန္လည္ ေျပးဆဲြႏိုင္ပါေသးတယ္။) 

အဲဒီေန ့မနက္မွာ ျမိဳ ့ပတ္ ရထားေတြ နဲ ့ ဘတ္(စ)ကားေတြ ကုိ ေန ့တပိုင္းပဲေျပးဆဲြမယ့္အေၾကာင္း၊ အေရးေပၚအေျခအေနမို ့ အိမ္ထဲမွာပဲေနၾကဖို ့ တီဗီသတင္းေတြ ကေန အဆက္မျပတ္ ေၾကျငာခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ေနခဲ့တာမို ့နယူးေယာက္ျမိဳ ့ရဲ ့လမ္းေတြ ေပၚမွာ လူမရွိ သေလာက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။အမ်ားစုက ၃-၄ရက္စာ ထားဖို ့အစားအစာေတြ ေျပး၀ယ္ၾကလို ့ စတိုးဆိုင္ေတြမွာ ေရာင္းစရာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ရံပံုေငြပဲြ လုပ္တဲ့ Queen အရပ္ နဲ ့ ေ၀းတဲ့ ေနရာက ျမန္မာေတြ၊ နယူးဂ်ာစီ နဲ  အနီးအနား ျမိဳ ့က ျမန္မာေတြ လဲ မလာႏုိင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ပဲြလံုျခံဳေရးတာ၀န္ယူေပးသူေတြ ကလဲ သတ္မွတ္ထားခ်ိန္အတိုင္း လုပ္ခြင့္မေပးေတာ့ပဲ အခမ္းအနားကုိ ေစာေစာသိမ္း ခိုင္းတာမို ့ ရံပံုေငြပဲြ ကုိ မုန္တိုင္းမက်ခင္ နာရီပိုင္းအလို အတြင္းမွာ ကသိုက္ကရိုက္ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ 

အဆိုပါ ရံပံုေငြပဲြ ကုိ ပရိသတ္ ၁၂၀ ခန္ ့တက္ေရာက္ခဲ့ၾကျပီး၊ ျမန္မာ့အစားအစာ ေစ်းေရာင္းပြဲ၊ စာေရးဆရာမ ေဒၚသန္းျမင့္ေအာင္၊ ဂီတပညာရွင္ ကုိရဲလြင္ နဲ ့ ေဆာင္းဦးလိွဳင္တို ့ရဲ ့ လူမွဳေရးလုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာ ေဟာေျပာပြဲ၊ နယူးေယာက္ က ျမန္မာလူငယ္ေတြ ရဲ ့ Exit ေတးဂီတအဖြဲ႕ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ စတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

သတ္မွတ္ထားခ်ိန္ ျပည့္ေအာင္ ပဲြက်င္းပခြင့္ မရ ခဲ့ေပမယ့္..

ေကာင္းကင္တခုလံုး မဲေမွာင္ေန ျပီး မုန္တိုင္းက်ဖို ့နာရီပိုင္း အလို ျဖစ္ခဲ့ ေပမယ့္…

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ့သမိုင္း၀င္ စင္ဒီ မုန္တိုင္းအတြက္ သတိေပးခ်က္ေတြ အဆက္မပ်က္ ထုတ္လႊင့္ေနတဲ့ မုန္တိုင္းၾကိဳ ကာလ မွာ …

ကိုရဲလြင္၊ ကုိေဆာင္းဦးလိွဳင္တို ့နဲ ့အတူ ပဲြလာ ပရိသတ္ေတြ ရဲ  ့ “အရွံဴးမေပးနဲ ့ မီးငယ္ေရ” သီခ်င္းသံက က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ပ်ံ ့လႊင့္လို ့ေနခဲ့တယ္။ 

အေမရိကန္ အေရွ ့ဘက္ျခမ္း နယူးေယာက္ျမိဳ ့ ကေန ဟုိး…ရခိုင္ျပည္နယ္ နဲ ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေဒသေတြ အထိ...ရည္မွန္း..ပ် ံ့လႊင့္လို…။ 
ပန္းခရမ္းျပာရဲ ့အိပ္မက္ေတြထဲမွာ ဒီအိပ္မက္ က အခ်ိဳဆံုး အိပ္မက္မ်ားျဖစ္ေနမလား....

မစုဥာ


ျပည္သူ ့ဂု္ရည္အသင္းက ၾကီးမွဴးက်င္းပတဲ့ ပန္းခရမ္းျပာ ၏ အိပ္မက္မ်ား(ပံု-မနန္း)
ေခ်ာအိသိမ္း၊ကိုရဲလြင္ နဲ ့ ေဆာင္းဦးလိွဳင္ တို ့ရဲ ့အဆို (ပံု-မနန္း)
အခုခ်ိန္ထိ ပန္းခရမ္းျပာအဖဲြ ့က လူမွုေရးရံပုံေငြ အတြက္ သိန္းေပါင္း တစ္ေထာင္ ေက်ာ္ လွဴဒါန္းခဲ့ျပီးျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါတယ္။ (ပံု-မနန္း)
ပန္းခရမ္းျပာရဲ ့အိပ္မက္ေတြ ကုိ ခံစားေနတဲ့ ပရိသတ္မ်ား (ပံု-ကုိေဇာ္မင္းသိန္း)
ပံု-ကုိေဇာ္မင္းသိန္း
ရွမ္းေခါက္ဆဲြ နဲ ့ ရွမ္းငါးထမင္းခ်ဥ္ေရာင္းေနတဲ့ နယူးေယာက္က ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား (ပံု-ကုိေဇာ္မင္းသိန္း)
မုန္တိုင္းကုိ ေနာက္မွ စိတ္ပူမယ္၊ ခုေတာ့ ပန္းခရမ္းျပာရဲ ့အိမ္မက္ကုိ အားေပးဦးမယ္ ဆိုတဲ့ ပရိတ္သတ္မ်ား(ပံု- မနန္း)

မေခ်ာအိသိမ္း၊ကိုရဲလြင္၊ကုိေဆာင္းဦးလွိဳင္ နဲ ့ ဆရာမသန္းျမင့္ေအာင္ (ပံု-မနန္း)